Zofia Chomętowska, Pragnienie, lata 30. XX wieku, edycja 1/10

Opis pracy: 

Praca stanowi wyjątkowy przykład pionierskiej fotografii małoobrazkowej na gruncie polskim, realizowanej przez kobietę-fotografkę. Zofia Chomętowska, jedna z najważniejszych postaci dwudziestolecia międzywojennego, nie tylko dokumentowała życie na Polesiu (region ten – wielokulturowy i malowniczy – był jej miejscem urodzenia i dorastania), lecz również rewolucjonizowała polski krajobraz wizualny poprzez swoje podejście do fotografii. Jej prace nie tylko uchwyciły codzienność i wyjątkowość Polesia, ale także wpisały się w szerszy kontekst przemian społecznych i kulturowych. 

Jezioro Cholcza staje się tutaj tłem dla niemal surrealistycznej sceny. Jest przestrzenią, gdzie tradycja spotyka się z nowoczesnością, a codzienność przenika się z reporterskim zabiegiem pochwycenia efemerycznej chwili, co daje niepowtarzalny, hipnotyzujący obraz.

Biogram artystki:

Zofia Chomętowska (1902, Porochońsk – 1991, Buenos Aires, Argentyna) – jedna z najważniejszych i najbardziej aktywnych fotografek dwudziestolecia międzywojennego oraz dokumentalistka zrujnowanej po wojnie Warszawy. Jej życiorys doskonale ilustruje losy samodzielnej, niezależnej i utrzymującej się z fotografii kobiety, która była w stanie przełamać hermetyczność zmaskulinizowanego środowiska fotograficznego.

Urodziła się i wychowała na Polesiu. Rodzinne strony fotografowała początkowo skrzynkowym Kodakiem, a od 1928 roku: Leicą. Aparat małoobrazkowy stał się jej znakiem rozpoznawczym i wykorzystywała go do zapisu życia codziennego lokalnej społeczności. We wrześniu 1931 roku zdobyła nagrodę w konkursie fotograficznym organizowanym przez Kodaka, co zapoczątkowało serię publikacji jej zdjęć w czasopismach specjalistycznych oraz na wystawach. 

W połowie lat 30. przeprowadziła się do Warszawy i zaczęła fotografować zarobkowo – dokumentowała architekturę, otworzyła własne studio fotograficzne, pełniła funkcję redaktorki artystycznej miesięcznika „Kobiety w Pracy”. Istotnym przedsięwzięciem było zlecenie Stefana Starzyńskiego, prezydenta Warszawy, na fotografowanie stolicy. Należała do Fotoklubu Polskiego i piastowała stanowisko wiceprezeski Polskiego Towarzystwa Fotograficznego, co świadczy o jej istotnej pozycji w świecie fotografii. Po wojnie wykonała bogatą dokumentację zrujnowanej stolicy oraz powracających do niej Warszawian. Zdjęcia te pokazane zostały na wystawie Warszawa oskarża” – pierwszej ekspozycji zorganizowanej w Muzeum Narodowym w Warszawie po wojnie (3 maja 1945 – 28 stycznia 1946).

W 1947 roku wyruszyła w podróż do Buenos Aires, gdzie zamieszkała wraz ze swoimi dziećmi.