(ur. 17.08.1934 we wsi Dobre – zm. 19.12.2000 w Piasecznie)
Fotografka i dziennikarka. Przez ponad 20 lat pracowała dla czasopisma „Perspektywy” (czyli przez cały okres istnienia tytułu), gdzie od 1977 roku kierowała działem fotoreporterów. Zajmowała się nie tylko reportażem, ale działała też w obszarze fotografii teatralnej, portretowej i – jak wówczas nazywano zdjęcia reklamowe – „użytkowej”. W wieku 56 lat przeszła na emeryturę, ale pozostała dalej aktywna, podejmując działalność na rzecz fotografii w Związku Polskich Artystów Fotografików (ZPAF). W latach 1990-1995 prezeska Okręgu Warszawskiego ZPAF a od 1995 r. skarbnik OW ZPAF.
Odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi (1979) oraz Odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1989).
Początki kariery
Danuta Rago związała się z fotografią zaraz po maturze. Na jej wczesne zainteresowanie tym medium mógł wpłynąć fakt, że Stanisław Rago, stryjeczny dziadek artystki, uprawiał fotografię już w l. 20 i 30 XX w. Publikował on teksty w „Fotografie Polskim” (np. nr 4/1925) oraz był wymieniany w spisie fotografików polskich sporządzonym przez samego Jana Bułhaka, uważanego za „ojca polskiej fotografii artystycznej”.
Danuta Rago w 1952 r. obrała posadę asystentki laborantki w pracowni fotograficznej w ministerialnym Zarządzie Ochrony i Konserwacji Zabytków. O swojej pierwszej pracy mówiła żartobliwie: „Zaczynałam od mycia podłóg i kuwet [fotograficznych]”. Pierwotnie nie marzyła wcale o zawodzie fotografki, ale aktorki. W 1953 r. dostała się do Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej na Wydział Aktorski, ale małżeństwo (z Wiesławem Nowakowskim) i narodziny dziecka w 1954 r., zmieniły jej pierwotne plany. Po roku, ze względu na sytuację finansową była zmuszona przerwać studia aktorskie i ponownie podjęła pracę laborantki – tym razem w Ośrodku Dokumentacji PAN w Stacji Mikrofilmowej. Równocześnie studiowała eksternistycznie na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego.
W teatralnej atmosferze
Pragnąc choćby w pewnym stopniu dalej realizować swoją pasję aktorską, w 1956 r. Rago związała się ze Studenckim Teatrem Satyryków (STS) w Warszawie. Była wymieniana jako wykonawczyni w programach pt. „Czarne przegrywa czerwona wygrywa” oraz „Agitka” (oba opublikowane w rok akademickim 1955/1956, reż. Jerzy Markuszewski oraz Wojciech Solarz). Jak podkreślał w jednym ze swych wspomnień dotyczących tego okresu Edward Pałłasz, Rago umiała „brawurowo odegrać” narzuconą rolę. To właśnie w tym środowisku miała ona okazję poznać m.in. Agnieszkę Osiecką. Działalność w STS była związana jednak także z koniecznością zaangażowania się w czynności bardziej prozaiczne, aniżeli wyłącznie spektakle i występy. Zamieszczone w STS żartobliwe ogłoszenie zarobkowe o treści: „Myjemy okna, pierzemy koszule oraz wykonujemy rozmaite inne prace fotograficzne” – miało przyczynić się do pozyskania przez Rago pierwszego zamówienia fotograficznego. Zleceniodawcą był Grzegorz Lasota, krytyk literacki „Nowej Kultury” i „Przeglądu Kulturalnego” (w latach 1950–1964). Zadanie Rago polegało na wykonaniu odbitek z mikrofilmów przywiezionych przez Lasotę z Moskwy, które zawierały poezje Witolda Wandurskiego.
W 2 poł. lat 50. Lasota kierował również niedzielną edycją „Sztandaru Młodych” i, na fali satysfakcji z wykonanego przez Rago zadania, przedłożył jej propozycję współpracy z tym tytułem. Zdjęcia ukazujące dziewczynę na plaży były pierwszą serią jaką Rago miała zrealizować dla „Sztandaru”. Początkowo jednak współpraca nie układała się pomyślnie: Lasota aż trzykrotnie odrzucił przygotowany przez Rago materiał, w dodatku w obecności cenionych reportażystów gazety (takich jak Ryszard Kapuściński czy Krzysztof Kąkolewski). Rago była jednak zdeterminowana i nieustępliwa: za czwartym podejściem materiał został opublikowany.
Idąc przez świat fotografii prasowej
Kariera Rago w obszarze fotografii prasowej szybko nabrała tempa – wkrótce jej zdjęcia publikowały kolejne tytuły – takie jak „Walka Młodych” (1956-1960), „Świat” (1956-1969), „Agencja Robotnicza” (1962-1965). W 1957 r. rozpoczęła pracę etatową w Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa”.
Była coraz bardziej aktywna w środowisku i udzielała się w różnego typu organizacjach. Od 1960 r. była członkinią Klubu Fotografii Prasowej przy Stowarzyszeniu Dziennikarzy Polskich (nr leg. 1649). W sześć lat później należała już do Zarządu. Była również członkinią prezydium sekcji fotograficznej Międzynarodowej Organizacji Dziennikarzy. Z kolei w latach 1966-1969 działała w Centralnej Agencji Fotograficznej (dzisiaj: Polska Agencja Prasowa), jedynej w okresie PRL-u agencji udostępniającej prasie serwis fotograficzny.
W 1969 r. Dobrosław Kobielski, szef CAFu, został redaktorem naczelnym czasopisma „Perspektywy” i zaproponował Rago pracę w tym nowym tygodniku informacyjnym. Działała tam przez cały okres trwania pisma (aż do jego likwidacji w 1990 r.). W 1977 r. objęła stanowisko kierownika działu fotoreporterów i koordynowała zespołem, w skład którego wchodzili tacy fotografowie jak Zbyszko Siemaszko czy Tomasz Sikora. W swoich wypowiedziach Rago zwracała uwagę, że dokumentaliści muszą fotografować w sposób „prawdziwy i odkrywczy”. Mimo wielu lat doświadczenia zawodowego i swoich umiejętności została przyjęta do ZPAFu dopiero w listopadzie 1976 r. – zapewne z powodu silnego zmaskulinizowania środowiska fotograficznego oraz deprecjonowania pozycji fotoreportażu jako mniej „kreatywnego” gatunku. Jej członkami wprowadzającymi byli Zdzisław Wdowiński i Zbigniew Raplewski.
