W 2025 roku Fundacja otrzymała dotację na rok 2025 w ramach programu „Wspieranie działań archiwalnych 2025” Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych na realizację zadania: „Konserwacja i opracowanie albumów i negatywów nitrocelulozowych z lat 20. i 30. XX w. z archiwum Z. Chomętowskiej”.
ZAŁOŻENIA I CELE PROJEKTU
Celem zadania jest opracowanie materiałów archiwalnych, konserwacja i badania specjalistyczne obiektów z zasobu Zofii Chomętowskiej (1902-1991) z okresu międzywojennego, które są własnością wnioskodawcy (FAF). W ramach projektu realizowane będą następujące działania:
a) Konserwacja dwóch albumów
Albumy – tworzone przez Chomętowską od kwietnia 1931 do końca 1937 roku – zawierają autorsko uformowane karty wypełnione różnorodnymi materiałami – od autorskich odbitek fotograficznych, przez oficjalne pisma międzynarodowe, aż po gazetowe wycinki prasowe z tekstami recenzyjnymi. Materiały te opowiadają nie tylko o twórczości samej fotografki, ale również stanowią unikatowy materiał badawczy dotyczący historii polskiej kultury wizualnej lat 30. XX wieku. Chomętowska aktywnie uczestniczyła w najważniejszych wydarzeniach fotograficznych tego okresu, zbierając dokumentację na ich temat. Albumy zawierają wycinki prasowe autorstwa najbardziej znanych postaci ówczesnej sceny fotograficznej, takich jak Jan Alojzy Neuman (1902-1941) czy Marian Dederko (1880-1965), których teksty stanowią dziś szczególnie ważne źródła pisane o tej epoce. Program prac konserwatorskich albumów (opisany szczegółowo w załączniku do wniosku) obejmuje wykonanie kompleksowej dokumentacji stanu przed i po konserwacji, identyfikację technik wykonania, badania specjalistyczne (m.in. pH kart albumów i ich elementów, spektroskopia FTIR spoiw), oczyszczenie mechaniczne i chemiczne, wzmocnienie kart i wklejonych elementów obiektów (sklejenie rozdarć i rozwarstwień, uzupełnienie ubytków, przyklejenie oderwanych fragmentów wydruków) oraz odkwaszenie obiektów. Ostatecznie albumy zostaną opakowane w obwoluty i pudełka ochronne, zapewniając im odpowiednią ochronę na przyszłość. Novum na poziomie zastosowanych działań konserwatorskich będzie zastosowanie nanotechnologii (nanożeli). Albumy w sumie składają się z 68 kart (w jednym albumie – 32, w drugim – 36 kart), 203 wycinków prasowych (w jednym albumie – 112, w drugim – 91) oraz 12 oryginalnych fotografii Zofii Chomętowskiej wklejonych do albumów.
b) Badania specjalistyczne negatywów nitrocelulozowych
W projekcie planowany jest przegląd, opis stanu zachowania, badania mikroskopowe i mykologiczne 100 negatywów nitrocelulozowych Chomętowskiej z lat 20. i 30. XX wieku, pozwalające na ocenę poziomu degradacji negatywów oraz rozwój badań naukowych nad procesami starzeniowymi tych niebezpiecznych a zarazem bezcennych materiałów. Dopiero badania umożliwią ustalenie i sprecyzowanie potrzeb i zaplanowanie prac oraz wypracowanie decyzji konserwatorskich, które będą odpowiedzią na pierwsze niepokojące oznaki kruchości i przebarwienia tych materiałów.
c) Stworzenie inwentarzy
Zadanie obejmie sporządzenie szczegółowego inwentarza – sporządzonego zgodnie z wymogami grantodawcy – wszystkich materiałów zawartych w 2 albumach, jak i 100 negatywów nitrocelulozowych, co pozwoli na kompleksowy opis zakresu zbioru. Inwentarze zostaną udostępnione online nieodpłatnie online na stronie FAF (dostęp do nich będzie publiczny i nie będzie wymagał logowania) oraz przekazane grantobiorcy.
Wartość zadania: 46 237,52 PLN
Przyznana dotacja: 40 237,52 PLN
