Wojtek Mazan / Szmul Muszkies – fotograf profesjonalny

 wystawa / książka / spotkanie

„Na jego ślad natknąłem się niecały rok temu – pisze autor. Do dziś udało mi się zebrać ponad sto pięćdziesiąt fotografii wykonanych przez Muszkiesa. Stanowią one rodzaj zbiorowego portretu społeczności sprzed wojny, żyjącej w niewielkim, ale prężnie rozwijającym się mieście – Ostrowcu Świętokrzyskim.” Wojtek Mazan odtworzył ten niezwykle ciekawy zbiór, którego fragmenty będzie można zobaczyć podczas wystawy oraz prezentacji książki. Wszystko to w ramach pierwszej edycji Festiwalu Migawki.

Szmul Muszkies (1900-1945) prowadził w latach 30. zakład fotograficzny pod nazwą „Rembrandt”. Zakład był nowoczesny i posiadał szeroką ofertę. Fotografowali się więc tu wszyscy żądni nowości, Polacy i Żydzi, zwykli robotnicy i elita miasta. Muszkies jako fotograf usługowy dokumentował każdy z ważnych etapów życia klientów, wyznaczanych przez kolejne religijne i świeckie rytuały: chrzty, komunie, pewnie też bar micwy (chociaż takie zdjęcia nie zachowały się), przyjaźnie i miłości, śluby, awanse, rocznice, pogrzeby. Szkoły i zakłady pracy zlecały mu wykonywanie pamiątkowych fotografii grupowych, a także okolicznościowych „tableaux". 

Wszystko przerwała wojna. Muszkies zginął w Mauthausen. Archiwum zakładu „Rembrandt” przepadło, a nazwisko jego właściciela zostało zapomniane. Pozostały tylko pojedyncze zdjęcia jego autorstwa, które odnaleźć można w prawie każdym albumie ostrowieckiej rodziny. 

Ten zbiorowy portret jest jednak niepełny, brakuje w nim ostrowieckich Żydów. Ich wizerunki nie zachowały się, a może nie udało mi się jeszcze do nich dotrzeć. Wyjątek stanowi kilka zdjęć otrzymanych od rodziny fotografa, którą odnalazłem w Kanadzie. (Wojtek Mazan)

W Fundacji Archeologii Fotografii odbędzie się prezentacja książki fotograficznej z szerokim wyborem reprodukcji zdjęć Szmula Muszkiesa. Zaprezentowane zostaną także oryginalne fotografie ukazujące duży zakres działalności fotograficznej zakładu „Rembrandt”.

Wernisażowi towarzyszyć będzie spotkanie oraz rozmowa o pracy z nieistniejącym archiwum – zastanowimy się, jak badać historię fotografii rzemieślniczej oraz w jaki sposób w prywatnych fotografiach dostrzec reprezentację wydarzeń historycznych. W spotkaniu wezmą udział dr Iwona Kurz (Instytut Kultury Polskiej UW), Marta Przybyło-Ibadullajev (Fundacja Archeologii Fotografii) oraz Wojtek Mazan, autor książki i wystawy. Rozmowę poprowadzi Agnieszka Pajączkowska (Towarzystwo Inicjatyw Twórczych "ę", Instytut Kultury Polskiej UW).

Wojtek Mazan (1981) Absolwent historii sztuki na Uniwersytecie Warszawskim. Fotograf, archiwista-pasjonat, lokalny aktywista. Mieszka i pracuje w Ostrowcu Świętokrzyskim. Założyciel i lider Stowarzyszenia Kulturotwórczego „Nie z tej Bajki”, w ramach którego realizuje projekty artystyczne łączące fotografię i historię lokalną. Autor wystaw: „Pozdrowienia z Ostrowca” (wrzesień 2013), „Kolonia Robotnicza w Ostrowcu Św. – historia mówiona” (maj 2014), „Amo, amare” (kwiecień 2015). Współpracuje z Krytyką Polityczną.

http://wojtekmazan.tumblr.com/
http://zydowskiostrowiec.blogspot.com/
http://www.nieztejbajki.art.pl/