Opis
Po II wojnie światowej, fotografia abstrakcyjna stała się istotną tendencją, wskazującą, że roli tego medium nie sposób sprowadzić wyłącznie do tradycyjnej dokumentacji rzeczywistości. Maria Chrząszczowa, znana przede wszystkim z fotografii architektury i ujęć życia codziennego, w swojej twórczości również eksperymentowała ze sztuką nieprzedstawiającą, poszukując nowych form i wyrazu. Abstrakcyjna kompozycja przypominająca roślinę uformowana z rozlanej farby stanowi przykład jej nowatorskiego podejścia i dialogu z trendami powojennymi.
Jednocześnie, praca ta jest istotnym dla kultury wizualnej przykładem rewaloryzacji tematu flory w fotografii artystycznej. Przyjęło się, że zdjęcia roślin, to przede wszystkim naukowe narzędzie botaniki. Chrząszczowa jednak sięga dalej, eksplorując estetyczne aspekty fotografii flory. Jej intymne, nasycone emocjami aranżacje przypominają bardziej realizacje Fortunaty Obrąpalskiej aniżeli Anny Atkins. Optyka abstrakcji przekształca sposób, w jaki postrzegamy roślinność w sztuce fotograficznej, inspirując do refleksji nad zmieniającymi się granicami i możliwościami fotografii jako środka twórczej wypowiedzi.
Biogram artystki:
Maria Chrząszczowa (1913, Warszawa – 1979, Warszawa) – artystka specjalizująca się w fotografii architektury.
Jej zainteresowanie medium fotografii zaczęło się jeszcze przed II wojną światową, w ramach zajęć w Miejskiej Szkole Sztuk Zdobniczych w Warszawie. Następnie, w czasie wojny, pracowała jako laborantka w warszawskiej filii zakładu „Foto-Greger”. W tym czasie nie wykonywała zdjęć zawodowo a utrwalała jedynie chwile z życia rodzinnego. Niestety większość fotografii z tego okresu spłonęła w czasie wojny.
Najstarszy zbiór zachowany w archiwum Chrząszczowej, to fotografie ukazujące ruiny stolicy. Materiały te są nie tylko cennymi źródłami historycznymi, lecz także odznaczają się silnym ładunkiem emocjonalnym i symbolicznym. Część z nich zaprezentowana została na słynnej wystawie “Warszawa oskarża” – pierwszej ekspozycji zorganizowanej w Muzeum Narodowym w Warszawie po wojnie (3 maja 1945 – 28 stycznia 1946). W kolejnych latach Chrząszczowa śledziła proces odbudowy miasta. Zdjęcia wznoszonych gmachów publikowała na łamach takich magazynów jak „Stolica” czy „Kobieta”. W latach 1953-1974 prowadziła pracownię fotografii w katedrze Architektury Polskiej Politechniki Warszawskiej.
Równocześnie, oprócz dokumentacji losów powojennej Warszawy, Chrząszczowa wykonywała – przepełnione liryką i intymne w wyrazie – zdjęcia kwiatów oraz kompozycje abstrakcyjne, świadczące o zróżnicowaniu jej zainteresowań twórczych i bogactwu jej dorobku.
